آئین بزرگداشت حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی

آئین بزرگداشت حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی غروب روز پنجشنبه ۱۷ اردیبهشت با حضور دکتر محقق، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در محل کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

آیین بزرگداشت حجت الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی مدیر مسئول موسسه اطلاعات به پاس ۳۵ سال خدمات ماندگار وی در سرپرستی این موسسه شب پنجشنبه ۱۷ اردیبهشت با حضور جمع زیادی از مقامات، چهره‌های فرهنگی، سیاسی و رسانه‌ای در تالار همایش‌های کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
دکتر مهدی محقق، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی؛ اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور؛ حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی، حمید چیت چیان وزیر نیرو، محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت معدن و تجارت، سید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت، علی ربیعی وزیر کار، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر، محمد باقر قالیباف شهردار تهران، محمود واعظی وزیر ارتباطات، محمدباقر قالیباف شهردار تهران، حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان فارسی، محمد سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی، حمید میرزاده رئیس دانشگاه آزاد، آیت‌الله مصطفی محقق داماد، کریم اعوانی، اکبر ترکان، غلامحسین ابراهیمی دینانی، رضا داوری اردکانی، محمد موسوی بجنوردی، محمد رجبی، حجت الاسلام علی یونسی، پرویز اسماعیلی، محمد حسن قشقاوی، سید رضا صالحی امیری، مجتبی مطهری (فرزند شهید مطهری)، هاشمی استاندار تهران، محمدرضا خاتمی، زهرا اشراقی، علی مرادخانی، محمدرضا عارف، فیض‌الله عرب سرخی، مجید انصاری، محسن آرمین، هادی خسروشاهی، حجت الاسلام شاه مرادی، حسام الدین سراج، محمد رضا تابش، احمد جلالی، فاطمه راکعی، افشین علا و … از جمله حاضران در مراسم نکوداشت حجت الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی بودند.

رییس جمهوری در پیامی به آیین نکوداشت خدمات حجت الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی، از وی به عنوان «مجاهد خستگی ناپذیر عرصه مبارزه و فکر و فرهنگ و سیاست» نام برد.
متن پیام حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی که از سوی سیدرضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قرائت شد، به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

حق شناسی و سپاس از مجاهدان و فرهیختگان که جلوه‌های شکر نعمت‌ها هستند، از تعالیم اسلام و آموزه‌های فرهنگی ما است و نقشی شایان در نهادینه شدن روحیه قدرشناسی در جامعه دارد. نکوداشت مقام شخصیت‌های ارزشمند ملی، نمادی از تجلیل از خدمتگزاران جامعه است و از دستاوردهای نیکوی این حرکت فرهنگی، استحکام و گسترش فرهنگ شایسته سالاری در نظام‌های مدیریتی و بهبود رفتار جمعی است.
اصحاب قلم و اندیشه، ناشران و مروجان معارف اسلامی و تلاشگران بسط ارزش‌های بنیادینی چون خردگرایی، اعتدال و تدبیر هستند و تکریم خدمات انسانی فرهیخته که عمر خود را همراه با ثبات قدم، سادگی و مشی اعتدالی در راه سربلندی دین و ملک و ملت صرف نموده، وظیفه‌ای اخلاقی و ملی و تعالی بخش جامعه است.
روحانی متواضعی که تجربه‌هایی گرانبها همچون حضور فعال و موثر از آغازین روزهای شکل گیری نهضت اسلامی را داراست و بی وفقه دفاع از حقوق مردم و تنویر افکار عمومی را در سنگرهای مختلف خدمتگزاری وجهه همت خود قرار داده است.
او ثابت کرد که در سخت‌ترین و سهل‌ترین شرایط نیز می‌توان از افراط و تفریط دوری گزید و با پیش گرفتن و پیمودن مسیر اعتدال، به مردم خدمت کرد. ایشان چه در دوران مبارزه و چه در عرصه‌های سیاسی و فرهنگی طی دهه‌های سپری شده از نظام جمهوری اسلامی ایران، همواره در کنار و معتمد امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) بوده و از افتادن در دامن تندروی‌ها پرهیز کرده است.
صداقت، وارستگی و سادگی از خصال دائمی و پسندیده ایشان است که می‌تواند الگویی مناسب برای اهالی و اصحاب قلم و رسانه باشد.
اینجانب با تشکر از برگزارکنندگان و بانیان این مراسم ارزشمند، برای حجت الاسلام و المسلمین جناب آقای سید محمود دعایی، این مجاهد خستگی ناپذیر عرصه مبارزه و فکر و فرهنگ و سیاست، توفیق روزافزون و طول عمر با عزت از خداوند بزرگ مسئلت دارم.

سید رضا صالحی امیری مشاور رئیس جمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این مراسم و پس از قرائت پیام رئیس جمهور به مراسم نکوداشت حجت الاسلام دعایی، از حضور مهمانان و بزرگان حاضر در این مراسم که میزبان آن سازمان متبوعش بود، قدردانی کرد و گفت: از مجموعه واکنش‌های مثبتی که از همه جریانات سیاسی برای تکریم از نماد اعتدال دریافت کردیم، صمیمانه تشکر می‌کنیم و امیدواریم این تجلیل بتواند ما را به هدف متعالی نظام و انقلاب اسلامی که همانا فضیلت خواهی و معرفت خواهی است، برساند.

معاون اول رئیس جمهور از حجت الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی به عنوان الگوی واقعی همدلی و همزبانی نام برد.
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور که همشهری حجت الاسلام دعایی هم هست، گفت: من هم از باب اینکه همشهری و دوست صمیمی آقای دعایی هستم و هم اینکه یک مسئول اجرایی و دولتی هستم، باید نکاتی را در مورد ایشان بیان کنم و بگویم آقای دعایی در طول عمرش کارهای بزرگ زیادی انجام داده و این جلسه هم بیانگر همین است.
وی افزود: مسئله‌ای که فکر می‌کنم آقای دعایی هیچ وقت خودش به آن اشاره نکرده، همان دفاع و حمایت و حفاظت از مفاخر معاصر این کشور است، خصوصا جایی که برخی شخصیت‌ها گاهی اوقات مورد بی‌توجهی نهادهای رسمی کشور قرار می‌گیرند.
معاون اول رئیس جمهور تاکید کرد: هم دولت و هم حکومت به چنین شخصیت‌هایی نیاز دارند و نه جامعه و نه دولت از چنین شخصیت‌هایی بی‌نیاز نیستند. اینها حلقه‌های وصل بین گروه‌های مختلف جامعه هستند و همزبانی، همدلی و زبان عطوفت را به خوبی بلد هستند و می‌توانند گروه‌های مختلف را به هم وصل کنند.
جهانگیری در پایان سخنانش گفت: در سالی که به نام همدلی و همزبانی نامگذاری شده، باید گفت الگوی واقعی همدلی و همزبانی، جناب آقای سید محمود دعایی است.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آیین نکوداشت حجت الاسلام دعایی گفت: اعتدال نه به عنوان یک وجه بلکه به عنوان یک روش در او نهادینه شده ؛ این روش اکنون یک نیاز اجتماعی برای جامعه ایران است.
علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این مراسم از حجت الاسلام دعایی به عنوان سلوکی که نباید فراموش شود یاد کرد و گفت: شخصیت دعایی شخصیتی اعتدالی است، اعتدال نه به عنوان یک وجه بلکه به عنوان یک روش در او نهادینه شده، این روش اکنون یک نیاز اجتماعی برای جامعه ایران است.
وی افزود: دعایی همچنین نماد ثبات در روزنامه و نماد اخلاق در رسانه است. او هیچ گاه از جایگاهی که به هر جهت به خاطر تصدی مسئولیت موسسه اطلاعات داشته، سوء استفاده نکرده است.
در ادامه این برنامه مجتبی مطهری فرزند شهید مطهری در سخنانی از حجت الاسلام دعایی به عنوان یکی از یاران صدیق و خالص امام (ره) و علاقه مندان به مقام معظم رهبری و در مسیر ولایت یاد کرد و گفت: من اولین بار صدای آقای دعایی را زمانی که به عنوان یک مبارز انقلابی در عراق فعالیت می کرد، شنیدم و چشم هایم پر از اشک شد.
وی افزود: آقای دعایی از ذخایر فرهنگی کشور است. اگر چه خودش آثار متعدد ادبی و فلسفی خلق نکرده اما وجودش زمینه ساز بسیاری از این آثار بوده است. او انسانی است خالص و وارسته و متواضع و دارای حسن خلق و شیفته فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی و از مسلمان های نمونه ای است که می توانیم او را به فرهنگ و تمدن جهانی عرضه کنیم. ما به وجود ایشان نیاز مبرم داریم.
مجتبی مطهری گفت: رسالت دعایی وصل است و من هم اولین بار با محبت و مهربانی زیاد ایشان، با او آشنا شدم. دعایی کسی است که با کارکنان خود روزنامه اطلاعات غذا می خورد و من بارها شنیده ام که او با خدمتکاران روزنامه گپ و گفت های صمیمی دارد و به وضعیت آنها رسیدگی می کند.
احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران هم در این مراسم گفت: خوشحالیم که آقای دعایی اجازه انجام این کار (برگزاری مراسم بزرگداشت) را دادند چون واقعا کار سختی بود که ایشان را مجاب کنیم. آقای دعایی به نحوی رفتار کرده که همه گروه ها و اقشار از ایشان با محبت و عشق و علاقه یاد می کنند.
وی سپس با اشاره به یکی از برنامه های تهران‌گردی خود که مختص دید و بازدید از مفاخر هر منطقه و محله پایتخت است، گفت: یک روز یکی از این برنامه ها به منطقه ای که آقای دعایی در آن سکونت دارند یعنی منطقه ۲ اختصاص پیدا کرده بود و ما گفتیم سری هم به ایشان بزنیم و موضوع را با آقای دعایی در میان گذاشتم ولی ایشان قاطعانه مخالفت کرد ولی در نهایت ما ایشان را مجاب کردیم که خدمتشان برسیم. اولین نکته ای که در این بازدید برای ما جالب بود این بود که ایشان در خانه ای زندگی می کند که ۳۰ سال است دست نخورده این در حالی است که همه خانه های آن منطقه بازسازی شده بود.
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: نکته دوم این بود که وسعت این خانه متناسب با جمعیتی که در آن زندگی می کرد، نبود و خیلی کوچکتر از فضایی بود که برای خانواده آقای دعایی مناسب باشد. مسئله سوم اینکه در این خانه هیچکس به جز خانواده ایشان از جمع ما پذیرایی نکرد؛ همه خانواده آقای دعایی و فرزندانشان در آن برنامه بودند، البته آقای دعایی همسایه هایشان را هم به این مراسم که در واقع جشن تولد ایشان بود، دعوت کردند و حتی مسائل مذهبی را هم رعایت کردند و یک کیک با تاریخ شمسی و یک کیک دیگر با تاریخ قمری تهیه کرده بود و از مهمانها پذیرایی می کرد.
مسجدجامعی اضافه کرد: اهالی رسانه هم که در این جمع با ما بودند سعی می کردند که با دست ایشان پذیرایی شوند چون به هر حال ایشان جزو مدیران نادر ماندگار در مطبوعات است و رسانه اش هم بیش از ۸۰ سال سابقه دارد و لذا بچه های رسانه می گفتند کسی که با دست آقای دعایی پذیرایی شود، در کار رسانه تداوم خواهد داشت.
وی با نقل خاطره ای جالب از این بازدید، گفت: آقای دعایی به همراه خانمی نزد ما آمدند و گفتند که ایشان همسر اول من هستند و ما چند دقیقه منتظر بودیم که همسر دومشان را هم بشناسیم و در این مورد از ایشان سئوال کردیم و آقای دعایی ما را شگفت زده کرد و گفت: ایشان هم همسر اول من است و هم همسر آخرم!
این عضو شورای شهر همچنین گفت: شما هیچ وقت در هیچ شماره ای از روزنامه اطلاعات نمی بینید که عکس یا گزارشی از آقای دعایی و یا مربوط به ایشان کار شده باشد و اگر هم چنین اتفاقی در لحظات آخر صفحه بندی افتاده باشد، حتما آن مطلب از روزنامه حذف می شود.
مسجدجامعی ادامه داد: آقای دعایی در حوزه سیاست هم بوده است ولی سیاست را در خدمت فرهنگ و هنر و اندیشه درآورده نه اینکه اینها را در خدمت سیاست بگیرد.

آیت الله جوادی آملی مرجع عالیقدر تقلید در پیامی تصویری به آیین نکوداشت تقدیر از ۳۵ سال خدمات فرهنگی حجت الاسلام و المسلمین دعایی،  رسالت مهم مطبوعات را حق نگاری عنوان و تاکید کرد: مطبوعات، رسالت مهمّشان در حق‌نگاری است یک، پرهیز از باطل‌روی، بر صدق‌نویسی است دو، پرهیز از دروغگویی، در خیرروی است سه، پرهیز از شرّخواهی، در حَسن‌روی است چهار، پرهیز از قبیح‌گویی، آنچه قبح دارد و شرّ می‌باد و باطل است و کذب از حوزه قلم باید بیرون باشد تا ذات اقدس الهی به چنین قلمی سوگند یاد کند، به چنین مسطورات و مکتوباتی سوگند یاد کند.
متن کامل پیام آیت‌الله جوادی آملی به این مراسم به شرح زیر است:

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله ربّ العالمین و صلّی الله علی جمیع الأنبیاء و المرسلین و الأئمه الهداه المهدیین سیّما خاتم الأنبیاء و خاتم الأوصیاء(علیهما آلاف التحیه و الثناء) بهم نتولّی و من أعدائهم نتبرّءُ الی الله!
مقدم شما فرهیختگان و نخبگان علم و ادب را گرامی می‌داریم و از برگزارکنندگان این همایش وزین حق‌شناسی می‌کنیم و اجلال و تکریم صاحبان قلم و قدم در مطبوعات را ارج می‌نهیم و از جناب حجهالاسلام و المسلمین آقای دعایی که این همایش وزین جهت اجلال و تکریم و پاسداشت سوابق پربرکت ایشان است حق‌شناسی می‌کنیم از خدای سبحان مسئلت می‌کنیم همه اصحاب قلم و صحابه علم و ادب و هنر دینی سعی همه را مشکور کند!
قرآن کریم در طلیعه نزول خود به چند چیز سوگند یاد کرد: یکی به مسطورات و مکتوبات که در سایه قلم، چهره‌نمایی می‌کند ﴿ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ﴾ اگر به قلم سوگند یاد می‌کند به لحاظ کتابت است و اگر به کتابت حرمت می‌نهد به لحاظ مکتوب است و اگر مکتوب و مطبوع، کرامتی دارد برای آن است که حق است از باطل دور و صدق است از کذب جدا و خیر است از شرّ فاصله دارد و حَسن است از قبیح جداست.
معیار سوگند ذات اقدس الهی این نیست که در مقابل بیّنه باشد. قسم در محاکم قضایی در مقابل دلیل است، آن‌که دلیل دارد بیّنه دارد شاهد را ارائه می‌کند و آن‌که بیّنه ندارد سوگند یاد می‌کند. سوگند در محاکم قضایی در مقابل دلیل است؛ ولی سوگندهای خدا به خود دلیل است نه در قبال دلیل، اگر کسی بگوید هم‌اکنون روز است و دلیل نداشته باشد سوگند یاد می‌کند ولی اگر آفتاب را ببیند می‌تواند بگوید به این آفتاب سوگند الآن روز است این سوگند به آفتاب همان استدلال است، دلیل است نه در قبال دلیل.
خدای سبحان به اموری سوگند یاد می‌کند که استقلال و امنیت یک نظام در سایه آنها محفوظ است و آن فرهنگ است و تمدن است و علمی است که در سایه وحی الهی سازمان یافت و تمدّنی است که در تدیّن خود را نشان می‌دهد. خدای سبحان به قلم سوگند یاد کرد چون وسیلهٴ کتابت است، کتابت را حرمت می‌نهد برای اینکه آن مکتوب، حق است.
مطبوعات، رسالت مهمّشان در حق‌نگاری است یک، پرهیز از باطل‌روی، بر صدق‌نویسی است دو، پرهیز از دروغگویی، در خیرروی است سه، پرهیز از شرّخواهی، در حَسن‌روی است چهار، پرهیز از قبیح‌گویی، آنچه قبح دارد و شرّ می‌باد و باطل است و کذب از حوزه قلم باید بیرون باشد تا ذات اقدس الهی به چنین قلمی سوگند یاد کند، به چنین مسطورات و مکتوباتی سوگند یاد کند.
در بین کسانی که از اصحاب مطبوعات‌اند و از صحابه طبع و نشرند مردان بزرگی بوده و هستند در حوزه‌ها این‌طور، در دانشگاه‌ها این‌طور، در سطح جامعه این‌طور، همیشه مردان بزرگ در هر رشته‌ای بودند و صاحبان خدمات و قدم و قلم در هر صحنه‌ای بودند که امیدواریم به برکت نظام اسلامی این گسترش پیدا کند و علم و فرهنگ، جامعه را اداره کند و کشوری که سابقه کهن درباره علم و فرهنگ داشت، حافظ و صائن علم و فرهنگ و تمدّن و تدیّن خود باشد. این مطلب را همه ما بدانیم که بیگانه برای اوّلین بار کوشش او غارت فرهنگ است.
بیان نورانی امیر بیان و بنان علی‌بن‌ابی‌طالب(علیه أفضل صلوات المصلّین) در آن عهدنامه مالک اشتر این است مالک! «انّ هذا الدین کان اسیراً فی ایدی الأشرار یعمل فیه بالهوی و یطلب به الدنیا» فرمود مالک! قبل از من، حج و عمره بود، صوم و صلات بود، زکات و خمس بود، نماز مستحب و واجب بود، همه این مسائل عبادی و معاملاتی بود اما دین، اسیر بود اسارت دین در سایه اسارت دین‌فهمی است و دین‌فهمی وقتی اسیر است که دین‌فهم به اسارت برود، اگر عالمان و دانشمندان به اسارت رفتند فهم و فرهنگ هم به اسارت می‌رود، آثارش هم برده خواهد شد فرمود: «انّ هذا الدین کان اسیراً فی ایدی الأشرار یعمل فیه بالهوی و یطلب به الدنیا»
شاید شما کمتر باور کنید روزگاری گذشت که به این دانشمندان و علما گفتند از این به بعد شما فتوا بدهید و بدانید که بشر حُسن و قبح را درک نمی‌کند عقل تعطیل شد، عقل درک نمی‌کند چه چیزی بد است چه چیزی خوب است، چه چیزی حَسن است چه چیزی قبیح است، چه چیزی حق است چه چیزی باطل، چه چیزی صدق است چه چیزی کذب، چه چیزی خیر است چه چیزی شرّ، انکار ادراک حُسن و قبح عقلی یعنی به غارت رفتن فرهنگ، این را بر ملتی تحمیل کردند سالیان متمادی بود هم‌اکنون هم تبعاتش هست که عقل، حُسن و قبح را ادراک نمی‌کند وقتی عقل یک ملت ادراک نکند یعنی عقل خوابیده است این همان بیان نورانی امیر بیان علی‌بن‌ابی‌طالب(علیه صلوات المصلّین) است که فرمود: «نعوذ بک من ثبات العقل» خدایا ما به تو پناه می‌بریم از اینکه عقل ملتی بخوابد، فرهنگ ملتی به غارت برود، خوابیدن عقل عبارت از ادراک نکردن حُسن و قبح است، روزگاری گذشت بر این ملت تحمیل کردند که عقل، حُسن و قبح را ادراک نمی‌کند خروجیِ آن خطر تلخ بعد از سالیان متمادی، وهابیّت شد از یک سو، داعش و تکفیری شد از سوی دیگر، اگر عقل تعطیل شود و ادراک نکند همین خطرها را به همراه دارد.
مجدداً مقدم همه شما فرهیختگان را گرامی می‌داریم از حجهالاسلام و المسلمین جناب آقای دعایی حق‌شناسی می‌کنیم که عمری را در خدمت نظام و انقلاب اسلامی و فرهنگ دینی بوده و هستند و امیدواریم همچنان این خدمت در ایشان باشد و از ایشان سلب نشود و شما جامعه اصحاب قلم و قدم و صحابه مطبوعات مورد عنایت ویژه ولیّ عصر باشید! پروردگارا نظام ما، رهبر ما، مراجع ما، دولت و ملت و مملکت ما را در سایه امام زمان حفظ بفرما! روح مطهر امام راحل و شهدا را با اولیای الهی محشور بفرما! مشکلات دولت و ملت و مملکت مخصوصاً در بخش اقتصاد و مسکن و ازدواج جوان‌ها را به بهترین وجه حل بفرما! خطر تکفیری و سلفی و داعشی را به خود استکبار و صهیونیسم برگردان و کشور ولیّ عصر را تا ظهور آن حضرت از هر آسیبی مصون بدار به برکت قرآن و عترت!
«غفر الله لنا و لکم و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته»

بر اساس این گزارش، در ادامه این برنامه همچنین احمد جلالی نماینده اسبق ایران در یونسکو و از دوستان نزدیک حجت الاسلام دعایی در سخنانی با بیان اینکه این «آسیدمحمود» ما را یاد آن «آسیدمحمود» می‌اندازد، گفت: ما درباره حرکت تاریخ، هگلی فکر نمی‌کنیم، یعنی فکر می‌کنیم شخصیت‌ها در حرکت تاریخ موثر هستند. غروب روز سوم مرداد ۱۳۵۷ بود که من پشت سر آیت الله طالقانی نماز می‌خواندم و ناگهان تلفن زنگ زد و من نماز را قطع کردم و گوشی را برداشتم، دیدم که حاج احمد آقای خمینی است که گفت امام (ره) فرموده است همین الان به آسیدمحمود بگو پس فردا نماز جمعه بخواند.
وی اضافه کرد: با توجه به ممنوعیت برگزاری نماز جمعه برای سالها در رژیم گذشته، ما نگران این بودیم که نماز جمعه نگیرد (جمعیت نیایند) و به حاج احمد آقا گفتم شما خدمت امام (ره) بگویید که مردم نمی‌دانند نماز جمعه را چگونه باید بخوانند و ما می‌ترسیم که نماز جمعه نگیرد، امام (ره) فرمود احتیاجی نیست چون تایید آسیدمحمود کافی است که نماز جمعه بگیرد و همین طور هم شد.
جلالی در ادامه با بیان اینکه تایید حضور آسیدمحمود دیگر ما در یک فضای دیگر یعنی فضای رسانه ای کافی است که اهل قلم و مصلحان احساس امنیت و حمایت کنند، خاطره ای دیگر از رفاقت خود با محمد رضا شفیعی کدکنی و سید محمود دعایی نقل کرد.

شهردار تهران در آیین نکوداشت مدیرمسئول روزنامه اطلاعات از حسن انصاف او در کار رسانه یاد کرد.
محمدباقر قالیباف شهردار تهران هم در مراسم نکوداشت حجت الاسلام و المسلمین دعایی گفت: روزی که آقای دعایی مبارزه اش را آغاز کرد، نسل ما جزو کسانی بود که همان طور که امام (ره) فرمود مشغول شیر خوردن بودیم و سربازانی بودیم که در دامان مادر در حال رشد هستیم. روزی که به برکت مجاهدت های مبارزینی مانند آقای دعایی و شهدا، انقلاب به پیروزی رسید، ما در شهر و برزن و مشهد و تهران نبودیم، در بیابان ها و در میدان جنگ و دفاع از اسلام و انقلاب بودیم.
وی افزود: امام (ره) با رفتارشان اسلام و انقلاب را برای ما تعریف، توصیف و تبیین کردند و ما با چنین تصویری از اسلام و انقلاب، آماده شدیم تا جانمان را فدای آن کنیم ولی خداوند این توفیق را به من نداد.
شهردار تهران ادامه داد: آشنایی من با آقای دعایی به اول دهه هفتاد و ورود من به شهر تهران برمی گردد. ما جوانها همیشه تعریفی از امام (ره) نسبت به بزرگان دین و در یک کلام فرزندان حوزه و مکتب تشیع داشتیم و بنده به عنوان جوانی که آن زمان با آقای دعایی آشنا شده بودم، تاکنون که در خدمتشان هستم، باید بگویم هر روزی که گذشت، علاقه من به این مرد بیشتر شد.
قالیباف گفت: خصلت های فردی آقای دعایی زبانزد عام و خاص است. ما مدیران وقتی مسئولیتی می پذیریم، معمولا کم کم در اتاقهایمان را به روی مردم می بندیم و فاصله‌مان را با مردم زیاد می کنیم ولی در مورد دعایی باید بگویم که تا به امروز در اتاق او همواره به روی مردم باز بوده است.
وی افزود: آقای دعایی فرزند صالح و خلف حوزه و مکتب تشیع و دست پرورده مکتب امام (ره) و انقلاب است.
۹۰ سال است مردم ایران روزنامه اطلاعات را می خوانند
حمید میرزاده رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در مراسم نکوداشت حجت الاسلام و المسلمین دعایی با بیان اینکه قرار بود ۲۷ فروردین امسال و به مناسبت سالروز تولد آقای دعایی، بزرگداشت ایشان را در دانشگاه آزاد برگزار کنیم، در عین حال از همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای میزبانی از این برنامه قدردانی کرد.
وی گفت: حدود ۹۰ سال است مردم ایران روزنامه اطلاعات را می خوانند، این روزنامه واقعا نقش صوراسرافیل را در جامعه ما داشته، بیش از ۲۶ هزار روز منتشر شده که بالغ بر ۱۱ هزار روزش تحت مدیریت آقای دعایی بوده است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: آقای دعایی یک نفره مثل یک نهاد زحمت می کشد و کار می کند. بعد از انقلاب هم که مدیریت این موسسه به ایشان رسید، به یکی از بزرگترین موسسات انتشاراتی ایران و خاورمیانه تبدیل شده است.
میرزاده گفت: مشی اعتدالی و میانه روی آقای دعایی باعث شد آرشیو انقلاب به روی مردم باز شود چون واقعا روزنامه اطلاعات یک گنجینه عظیم از اسناد مربوط به انقلاب است. فضیلت، پاکدامنی و شوخ طبعی از دیگر ویژگی های آقای دعایی است. جامعه ما واقعا به دعایی ها نیاز دارد چرا که چنین فرزانگانی بی مانند هستند و باید قدر آنها را دانست.
در این مراسم همچنین فاطمه راکعی شاعر و نماینده پیشین مجلس یاد مادر حجت الاسلام دعایی را گرامی داشت و گفت: حتما از مادری بزرگ است که پسری به این بزرگی وارد جامعه می شود. در دهه اول بعد از پیروزی انقلاب، اولین دیدار من با مرحوم طاهره صفارزاده در دفتر آقای دعایی انجام شد و من هرگز آن دیدار را از یاد نمی برم.
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی همچنین گفت: تعادل و بزرگواری آقای دعایی در مجلس ششم بسیار برجسته بود و من خاطرات خوبی از دوران نمایندگی‌ام به همراه آقای دعایی دارم.
این شاعر همچنین گفت: آقای دعایی مثل برادران دیگر شاعرم، سید حسن حسینی و قیصر امین پور، فرهنگ را با هیچ چیز دیگری عوض نمی کند. هیچ وقت یادم نمی رود در دوره های دور و مربوط به انتخابات، تعدادی از اهل قلم به خاطر شناختی که از آقای دعایی داشتند پیشنهاد کردند که آقای دعایی برای ریاست جمهوری ثبت نام کند ولی ایشان مخالفت کردند.
رئیس انجمن شاعران ایران همچنین در دسترس بودن مدیرمسئول روزنامه اطلاعات را یکی دیگر از ویژگی های وی خواند و گفت: من در این حدود ۳۰ سال تا حالا یک بار نشده به آقای دعایی یا دفترشان زنگ بزنم و نتوانم با ایشان صحبت کنم.

حجت الاسلام والمسلمین سید حسن خمینی گفت: انقلاب هرگز برای دعایی سکان و پلکان پیشرفت شخصی نشد.
حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی نوه امام راحل در آیین نکوداشت حجت الاسلام والمسلمین دعایی به مزاح به عدم پذیرایی از کسانی که برای این مراسم آمده اند تا پایان آن اشاره کرد و گفت: آقای دعایی یک رو به جانب کرمان دارد و یک رو به جانب یزد و اینکه ما ۲ ساعت است اینجا نشسته ایم و کسی یک جرعه آب هم به ما نداده است، نمی دانم رو به کدام رو دارد؟!
وی با بیان اینکه می گویند بهترین موسیقی فیلم آن موسیقی است که شنیده نشود ولی احساس و درک شود و مخاطب بداند که حضور دارد گفت: خوبی آقای دعایی با بقیه خوبی ها فرق دارد. خوبی آقای دعایی این است که خوبی او شنیده نشده اما همیشه درک شده است. همه او را توام با صفا، بلندنظری، رفعت و خوبی به یاد دارند ولی هیچکدام از ما این موسیقی خوب را نشنیده ایم.
حجت الاسلام خمینی گفت: آقای دعایی روزی به رهبر انقلاب پیوست که توام شدن با مسیر مشکلات داشت؛ روزهایی بود که آقای دعایی از نجف به بغداد می رفت و پیش از ظهر به نجف برمی گشت تا ندانند سخنگوی رادیویی انقلابیون کیست ولی هرگز انقلاب برای او سکان و پیشرفت شخصی نشد.
وی با بیان اینکه راضی کردن حجت الاسلام دعایی برای برگزاری مراسم بزرگداشتش کار بسیار سختی بوده است گفت: جوان عزیزی که بانی این کار خیر بود در نهایت به من متوسل شد چون می دانست آقای دعایی حرف من را زمین نمی گذارد و به هر حال این جلسه تشکیل شد. دعایی چوب خورده اما چوب را به کینه تبدیل نکرده و از آنهایی که ستمی دیده، چیزی به دل نگرفته است و رحمت آورده است.
نوه امام از حجت الاسلام دعایی به عنوان فردی متواضع که البته تواضعش رنگ انظلام ندارد یاد کرد و گفت: دعایی اصولگرایی خودش را توام با پرخاشگری نمی داند. او نسبت به ارزش های انقلاب به شدت پایبند است و دلباخته آنهاست. آقای دعایی به تمام ارزش هایی که برای آن انقلاب شد، معتقد است.
وی همچنین گفت: متاسفانه بسیاری از ما انقلابی گری را با یک طرفه راندن، یکسان می گیریم. مخالفین ما عقایدی دارند یا نهایتا اشتباه می کنند ولی به چه حقی باید نسبت به کسانی که با ما همدل نیستند، محبت نداشته باشیم؟
حجت الاسلام خمینی ادامه داد: آقای دعایی تندخو هم بوده است اما در مسیری که انتخاب می کند، محبت بیش از تندخویی برایش ارزشمند است. من شواهد بسیاری در این زمینه می توانم بیاورم اما زمان به من اجازه نمی دهد.
در این مراسم همچنین غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی به نقل خاطره ای از حجت السلام دعایی پرداخت و گفت: سال ۸۱ بنده درصدد بودم برای احیای رشته ادبیات وعلوم انسانی در مدارس یک مدرسه مخصوص علوم انسانی دایر کنم که در آن رشته تجربی و ریاضی نباشد. آن زمان وضع این رشته خیلی بد بود و معدل شاگرد اول آن در دبیرستان حدود ۱۶ بود. در همین تهران فقط دو کلاس علوم انسانی در دو دبیرستان یکی در میدان خراسان و یکی در میدان تجریش وجود داشت.
وی سپس افزود: آموزش و پرورش، مدرسه متروکه ای را در اختیار من گذاشت و من هم باید ظرف دو ماه این مدرسه را آماده می کردم لذا به فکر تبلیغ مدرسه ام افتادم. موضوع را به آقای دعایی گفتم ایشان کریمانه، صادقانه، متواضعانه و بزرگوارانه هر شب در صفحه اول روزنامه اطلاعات آگهی تاسیس دبیرستان پسرانه فرهنگ مخصوص رشته ادبیات و علوم انسانی را زیر نظر فلانی (حداد عادل) چاپ می کرد بدون اینکه دیناری توقع پول داشته باشد و یا این موضوع را به روی من بیاورد.
حداد عادل گفت: ما حتی برای تامین میز و صندلی و نیمکت برای دانش آموزانمان پول نداشتیم ولی آن بذری که آقای دعایی کاشت، امروز ثمر داده است به هر حال آن مدرسه همان سال در اول مهر در دو کلاس و با ۳۵ دانش آموز شروع به کار کرد. من بعدها فهمیدم که آقای دعایی پسری داشته که همان سال می خواسته برود سال اول دبیرستان و در رشته علوم انسانی هم درس بخواند ولی آقای دعایی یک کلمه هم در این باره با من حرف نزد و پسرش را هم به مدرسه ما نیاورد که من او را ثبت نام کنم. این میزان بزرگواری واقعا شگفت انگیز است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی سخنانش را با نقل خاطره ای جالب ادامه داد و گفت: ما این توفیق را هم داشتیم در مجلس ششم یک دوره با آقای دعایی همکار باشیم. ایشان فراکسیونی درست کرده بودند با نام فراکسیون مه‌رویان و همه امسال خودش را عضو آن فراکسیون کرده بود که حدود ۱۰، ۲۰ نفری می شدند!
حداد عادل سخنش را با تقدیم این بیت حافظ به حجت الاسلام دعایی به پایان برد که: ادب و شرم تو را خسرو مه‌رویان کرد/ آفرین بر تو که شایسته صد چندینی
در این مراسم همچنین آیت الله دکتر مصطفی محقق داماد استاد حقوق و رئیس شورای تولیت بنیاد موقوفات افشار در سخنانی گفت: نظریه ای در ترجمه وجود دارد که می گوید امکان تجربه هیچ لغتی از یک زبان به زبان دیگر وجود ندارد و ترجمه دقیق تقریبا محال است. اگر این نظر را اندکی گزاف تلقی کنیم، اما باید تصدیق کنیم که امکان ترجمه برخی از یک زبان به زبان دیگر واقعا وجود ندارد. در زبان فارسی «رندی» را در شعر حافظ چگونه ترجمه می کنیم؟ آیا واقعا آن معنای واقعی منتقل می شود؟ خیر.
وی در ادامه با بیان اینکه یکی دیگر از این واژه ها غیر قابل ترجمه، کلمه «صفا» است، گفت: ۵۲ سال است که افتخار دوستی و آشنایی با آقای دعایی را دارم. ایشان از من بزرگ تر است و خدا را شاهد می گیریم که نه خودم از ایشان بی صفایی دیدم و نه کسی از ایشان برایم بی صفایی او را نقد کرده است. دعایی یک تابلوی نقاشی هنری زیبایی است که از هر جهت منعکس کننده صفات خوب است ولی از همه بیشتر صفای او است که برجسته است.
آیت الله محقق داماد از حجت الاسلام دعایی به عنوان یکی از سابقین انقلاب یاد کرد و گفت: بنده به دلیل اینکه سنی از من گذشته، می توانم ادعا کنم که دوره های مختلفی از انقلاب گذشته است؛ افراد زیر و رو شده اند، متحول شده اند، برعکس شده اند اما نمانده اند، جور دیگری شده اند وعوض شده اند اما دعایی از کسانی است که همانطور به خط مستقیم اعتدالش را حفظ کرده است؛ نه تند است و نه کند.
این استاد رشته حقوق با مهم توصیف کردن اذعان محمدباقر قالیباف به کم تجربه بودن خود در زمان پیروزی انقلاب که در همین مراسم امشب عنوان شد سخنانش را اینگونه ادامه داد: این صفت مهمی است که انسان یکنواخت باشد؛ افرادی را دیده ایم که هنوز نیامده و دهانشان بوی شیر می دهد و بر بزرگانی مثل دعایی قد علم می کنند و خود را در کنار آنها قرار می دهند کسانی که فقط میراث دار انقلاب شدند و کاری برای انقلاب نکردند.
در این مراسم همچنین محمد رضا تابش نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی گفت: دعایی کسی است که کسوت سیاست را منزلتی باسته بخشید و هیچگاه حریت و آزادگی را به قربانگاه مصلحت نبرد.

حجت الاسلام و المسلمین سید محمود دعائی سخنران پایانی این مراسم بود. وی با بیان این جمله که «شرمنده همه شما بزرگواران هستم» گفت: خدا را سپاس می‌گویم که لطف کرده است آن‌چه که نداشته‌ام را بر من محبت کرده است. راضی نبودم این مجلس برگزار شود و اصراری هم نداشتم شما بزرگان وقت‌تان را صرف عنصری نالایق چون من کنید.
دعایی ادامه داد:‌ از خجالت آب شدم. مثل یخی بودم که در پرتو انوار آب شدم، له شدم. اگر افتخاری است، اگر پیشینه‌ای است در پرتو حضور خاندان عزیز شما جناب آقای حسن خمینی است.
وی سپس با اشاره به حضور مقامات متعدد کشوری و شخصیت‌های برجسته فرهنگی و سیاسی در مراسم نکوداشت خود و با بیان اینکه نمی‌توان تک تک شما را نام برد، ولی خاک پای تک تک شما هستم، در حالی که بُغض گلویش را گرفته بود، گفت: پلیدی‌هایی دارم که خودم می‌دانم که چقدر نالایقم و دوستان خبر ندارند. خداوند به عزت و اعتبار و آبروی شما به من رحم کند.
سرپرست موسسه اطلاعات سپس به دوران زندگی خود از کودکی اشاره کرد و گفت: افتخار می‌کنم دورانی را در کرمان کارگری کردم. ما خانواده ضعیفی بودیم و تکمن مالی نداشتیم، خدا رحمت کند مادر عزیزم را که به زحمت زیاد من را با کارگری بزرگ کرد. زمانی که دوران راهنمایی و دبیرستان را سپری می کردم، ایام تعطیلات را کارگری می‌کردم و پول حلال می‌گرفتم و در پایان امکان تهیه وسایل مدارس فراهم بود و از این رو باری از دوش مادرم برمی‌داشتم، افتخار می‌کنم که زمانی کارگری می‌کردم.
سرپرست موسسه اطلاعات سپس به توفیق و عنایاتی که از حضرت امام (ره) داشته است اشاره کرد و گفت: امام (ره) فرمودند در موسسه اطلاعات باشیم و بی‌طرف باشیم و علیرغم اینکه در اوان تاسیس حزب جمهوری اسلامی، من از کسانی بودم که عضو حزب شدم، ولی وقتی امام (ره) مسئولیت موسسه اطلاعات را به من سپردند، عضویت خودم را در حزب جمهوری اسلامی معلق کردم. این توفیقی بود که از ایشان بر من رسید و بعد از رحلت امام (ره)، مقام معظم رهبری هم این مسئولیت را مجدداً تنفیذ کردند و بنده را تحمل فرمودند و اگر توفیقی است از عنایات ایشان است.
دعایی به الگوهایی که در زندگی‌اش داشته اشاره کرد و افزود: من در زندگی‌ام الگوهای زیادی داشته‌ام، از جمله آیت الله روحانی، آیت الله حقیقی و آیت الله کرمانی و در دوران انقلاب شخصیت‌ بزرگی در من تاثیر زیادی داشت و خدا رحمت کند دکتر حسن حبیبی را که امروز یادگار ایشان در این مجلس حضور دارند.
او در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه به هیچ وجه مایل به برگزاری مراسم بزرگداشت خود نبوده ولی نمی‌توانسته روی حرف نوه امام (ره) حرفی بزند، گفت: من به عزیزان گفتم که اگر می‌خواهید تجلیل کنید چرا از کسانی تجلیل نمی‌کنید که هیچ کس به فکرشان نیست؟ کسانی از جمله افتخار من سردار بی‌ادعا عطا احمدی، چرا سراغ آن‌ها نمی‌روید؟! اگر می‌خواهید تجلیل کنید از برادران مهدی‌ها تجلیل کنید که نام مستعار آن‌ها مهدی است. چرا از آن‌ها تجلیل نمی‌کنید؟ وقتی دوست نازنین من وحید قنبری این پیشنهاد را به من دادند با او برخورد تلخی کردم که ایشان سرانجام متوسل شدند به عزیزی که هیچ‌گاه نمی‌توانم رویش را زمین بیاندازم، یعنی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی.
حجت الاسلام دعایی در پایان با بیان اینکه داشتن فضیلت‌هایی که سخنرانان این مجلس در وصف او بیان کردند، تنها آرزوی اوست و او هرگز آنها را ندارد، خطاب به حجت‌ااسلام و المسلمین سیدحسن خمینی گفت: اگر برخی از این فضایل در من مشاهده شده، ناشی از برخورد و ارتباط من با خاندان امام (ره) است و اینکه من در شعاع خاندان شما قرار گرفته‌ام.
در پایان مراسم آیین بزرگداشت حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی مدیر مسئول موسسه اطلاعات، هدایایی به وی تقدیم شد.