بزرگداشت استاد شهید مرتضی مطهری در مراسم «مصلح بیدار»

مراسم بزرگداشت استاد شهید مرتضی مطهری با حضور چهره‌های فرهنگی و سیاسی همچنین رونمایی از کتاب «اسلام و مقتضیات زمان» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین سروش محلاتی عصر روز گذشته در محل خانه موزه استاد‌ شهید مرتضی مطهری برگزار شد.

مصطفی رحماندوست، به‌عنوان نخستین سخنران این مراسم به ایراد سخن پرداخت و بیاناتش را با شعری آغاز کرد و گفت: من نمی‌دانم چرا وقتی در این کشور، از شخصی به‌عنوان بزرگ یاد می‌کنند به سراغ زمان درگذشت او می‌روند ای کاش روز فوت برای یاد آنها نباشد. امیدوارم روزی برسد که از روز تولد آنها هم به‌عنوان روز خاصی یاد شود ولی باید بگویم فکر کردن درباره مردان بزرگ به انسان انرژی می‌دهد.

وی افزود: دانشجو که بودم دین‌گریزی زیاد بود. در دانشگاه شنیدم فردی به‌‌نام مطهری بیاناتی دارد که تاثیر گذار است. جمله‌‌ای از استاد زندگی مرا تغییر داد. قرار گرفتنم در مسیر ادبیات کودک را مدیون دکتر شریعتی و استاد مطهری هستم و هر کدام از اینها یک جمله گفتند که مسیر زندگی مرا تغییر دادند.

وی افزود: من از شما دعوت می‌کنم به این نکته بیندیشید که چه رازی در زندگی این افراد بوده که زندگی بسیاری را تغییر داده است.

در ادامه این برنامه استاد محمود حکیمی به ایراد سخن پرداخت. وی گفت: یکی از ویژگی‌های ارزشمند استاد مطهری تشویق نویسندگان بود و یکی از مشوقان من مرحوم مطهری بود. من از سال ۱۳۴۷ به مجله مکتب اسلام رفتم و در آن زمان استاد مطهری هر شماره مقاله‌ای داشت که بسیار تأثیرگذار بود و بعدها آنها با عنوان سیری در نهج‌البلاغه منتشر شدند ایشان نسبت به مطالب بنده التفات داشتند.

ساعد باقری از دیگر سخنرانان این مراسم بود که گفت: برای نسل ما چهره استاد مطهری بسیار مهم است. بحث تأویل اهمیتی دارد و استاد مطهری هم در برابر بدفهمی‌ها ایستادند.

به‌‌گمان من استاد مطهری با هنرمندی هرچه تمامتر و با خلوص آنچه که صاحب فکر می‌گوید را تبیین می‌کرد. استاد مطهری در برابر تأویل‌های غلط ایستادگی ویژه‌ای داشت. وی در ادامه غزلی را برای حضار قرائت کرد.

در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین سروش محلاتی به مناسبت تألیف کتاب اسلام و مقتضیات زمان سخن گفت.

حجت الاسلام سروش محلاتی در آغاز سخنانش با اشاره به این نکته که چهل سال قبل استاد مطهری فرمودند که با همه ارتباطی که با اقشار تحصیل کرده طی این سالها داشتم به این نتیجه رسیدم که بیشترین سئوال آنها این است که اسلام چگونه قابلیت انطباق با شرایط مختلف را دارد، گفت: این اولین سئوال چهل سال قبل بود و باید امروز هم اذعان کنیم که اولین سئوال ما هنوز هم این است.

وی افزود: این شهید بزرگوار در این زمینه کارهای مهمی انجام دادند و فکر می کنم امروز مناسب است که ببینیم بعد از گذشت چهل سال در چه موقعیتی قرار داریم. آیا ما هم به همان نقطه ای که شهید مطهری رسیدند رسیدیم و توقف کردیم یا اینکه این مسیر را ادامه دادیم و بحث را پیش بردیم و مسائل جدیدی را حل کردیم یا به عقب بازگشتیم و یا آنچه را که از میراث این متفکر بزرگ به ما رسیده نتوانسته ایم حفظ کنیم.

وی در ادامه سخنانش با اشاره به این نکته که ما در یک بخشی متاسفانه به عقب بازگشتیم گفت : امروز وقتی به آثار مطهری مراجعه می کنیم و وضع خودمان را نه به لحاظ اجرایی بلکه به لحاظ فکری مقایسه می کنیم برای ما روشن است که به عقب بازگشتیم. یکی از آن مواضع بحث علم در جامعه ماست. استاد مطهری با سعی و تلاش زیادی درصدد تبیین این مطلب بود و موفق هم بود که جامعه دینی می تواند جامعه علمی هم باشد و تعارضی بین دین و علم وجود ندارد. ولی ما در دهه های اخیر با این نتیجه چگونه عمل کردیم؟ آیا امروز هم روشن است که علم در جامعه ما چه جایگاهی دارد؟

حجت الاسلام سروش محلاتی با اشاره به این که تعبیر علم دینی و علوم اسلامی در آثار شهید مطهری تکرار شده و ایشان تفسیر خودشان را از علم اسلامی ارائه کردند گفت : بسیاری از مشکلات جامعه ما به این نکته بر‌می‌گردد که حق علم ادا نمی‌شود. ما بسیاری از طرح ها را ارائه می‌کنیم بدون اینکه پشتوانه علمی داشته باشد و لذا بعد از مدتی به این نتیجه می‌رسیم که این طرح باید متوقف شود. شهید مطهری بر این باور بود که علم مقدمه برقراری عدالت اجتماعی و دموکراسی و زندگی خوب و مبارزه با فقر است. وی در پایان سخنانش اظهار داشت: ای کاش شهید مطهری زنده بود تا بار دیگر علم را در جامعه ما زنده می کرد. مطهری به عنوان روحانی دینی این شجاعت را داشت که از علم دفاع و آن را در جامعه طرح کند.

پس از سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سروش محلاتی از کتاب «اسلام و مقتضیات زمان: بررسی نسبت دین و تحولات حیات انسانی» با حضور علی مطهری، دکتر احمد مسجد‌جامعی و سید محمود دعایی رونمایی شد.

سپس عبدالحسین مختاباد نیز در مراسم حضور یافت و با ذکر این عبارت که استاد مطهری حقیقت را فدای مصلحت نمی‌کرد، شعری از لسان الغیب شیرازی برای حضار خواند.

در ادامه این مراسم دکتر احمد مسجد جامعی نیز سخنانی را ایراد کرد.

دکتر احمد مسجد جامعی نیز در آغاز سخنانش با تشکر از سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین ‌سروش محلاتی گفت : در بین این هنرمندان و علمای قدیم ما سنتی وجود داشت که احتراما اسم استاد را ذکر می کردند. مثلا از استاد بزرگی مثل یاقوت که سبک خط و خوشنویسی را به اوج رساند آثار زیادی می بینیم اما در واقع شاگردان یاقوت بودند که به احترام استاد آثارشان را با امضای استاد می نوشتند. این عنوان کتاب اسلام و مقتضیات زمان که آقای سروش محلاتی برای اثر خودشان برگزیدند ، نام یکی از کتابهای استاد مطهری است. به نظرم ایشان خواسته اند که این نام ماندگار و تکرار شود و همین اسم را برای کتاب خودشان برگزیدند.

وی افزود: روز ۱۲ اردیبهشت به مناسبت سالگرد شهادت استاد مطهری روز معلم نامیده می شود و یک خاطره تاریخی هم هست که یکی از معلمان به نام دکتر خانعلی در دهه چهل در میدان بهارستان به ضرب تیر رییس کلانتری وقت کشته می شود. به هر حال روز معلم است و نسبت آیینی ما هم با علم و کتاب بسیار روشن است. یکی از شاخصه های فهم فرهنگ و تمدن ایرانی همین کلید واژه علم و معلم است. اما شما ملاحظه کنید که وضعیت علم در جامعه ما حتی از سوی نهادهای رسمی متولی علم به چه سمت و سویی رفته است. در حدود صد سال پیش در کشورمان یک مرکز آموزش عالی با عنوان دانشسرای معلمین پایه گذاری می شود. در طول همه این سالها این نام مبارک را همراه خویش داشته است. اما چند سال پیش تصمیم می گیرند اسم معلم را از یک مرکز باسابقه آموزشی بردارند. این چه معنا و مفهومی می‌تواند داشته باشد. در جایی که ما همه افتخارمان این است که تمدن و تاریخمان بر‌اساس علم است شما چه استنباطی می‌کنید که اسم معلم و تربیت را حذف کنید.

دکتر مسجد جامعی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به این نکته که شهید مطهری اعتماد به نفسی برای پاسخگویی به مقتضیات زمانه داشت گفت : من چندی پیش خدمت یکی از بزرگان نجف بودم که ایشان از جریانهای فکری در ایران از من پرسیدند و گفتند آیا هنوز آثار مطهری جایگاه و قوت خودش را دارد و البته یک سئوال هم وجود دارد که بعد از سی سال هنوز هم مهم ترین آثار فکری شما در نسبت با دین در محدوده کارهای ایشان است. من احساسم این است که نسبت به آن فضا عقب گرد هم داشتیم و مرحوم استاد مطهری بنیانی را گذاشتند که در دفاع از نگاه اسلامی و دفاع از آزادی اندیشه برای ما مغتنم است. ما بسیار خوشحالم که خانواده ایشان همچنان خواستار آزادی تفکر و اندیشه و گفتگو هستند و امیدوارم بازخوانی آثار مطهری زمینه بحث و گفتگوی ما باشد.

فاطمه راکعی نیز در این مراسم اشعاری را در وصف استاد مطهری خواند.

در ادامه این مراسم از برخی چهره‌های بازیگری که در سریال معمای شاه در نقش‌هایی همچون مرتضی مطهری و آیت‌الله طالقانی و غیره ایفای نقش کرده بودند، قدردانی شد.

در ادامه این مراسم سید محمود دعایی به نقل خاطرات خود از دیدار استاد مطهری با حضرت امام خمینی(ره) در نجف اشرف در قبل از انقلاب پرداخت.

در پایان این مراسم، دکتر علی مطهری از طرف خود و خانواده از برگزاری این مراسم و حضور مهمانان تشکر و قدردانی کرد.