حکیم نظامی چشمه‌ زاینده ادب و حکمت ایرانی

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در آئین اختتامیه دومین سالگرد بزرگداشت حکیم نظامی و روز ملی بزرگداشت این حکیم ایرانی که شامگاه یکشنبه ۲۱ اسفند در تالار وحدت برگزار شد، پیام حجت‌الاسلام ‌والمسلمین سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری به مناسبت آئین بزرگداشت حکیم نظامی را به شرح زیر قرائت کرد:

به نام آنکه هستی نام ازو یافت
فلک جنبش، زمین آرام ازو یافت

نام‌گذاری ۲۱ اسفند به نام روز بزرگداشت حکیم نظامی، فرصتی گران‌بها برای تجدید عهد با زبان شیرین فارسی به عنوان دومین زبان جهان اسلام و زبان حوزه تمدنی ایران بزرگ و فراتر از آن، ادای احترام به ساحت سخنوری داناست که او را باید در زمره نام‌آوران ادب پارسی نامید.
در زمانه فعلی که دچار گسیختگی‌های اجتماعی و چرخه‌های افراط‌گرایی، نیرنگ و خشونت در سطح جهانی و در میان اقشار بشری هستیم، به معرفی چهره‌های انسجام‌بخشِ ملی و شخصیت‌های بصیرت‌افزایی همچون حکیم نظامی در سطح جهان نیاز بیشتری داریم. شخصیت‌های بزرگی که با غنای دید، وسعت نظر، تجربه عاطفی و خلاقیت خویش، خدمت شایسته‌ای به ایران و ایرانی نموده‌اند و همواره موجب اتفاق و اتحاد گردیده‌اند.
حکیم نظامی از جمله چشمه‌های زاینده ادب و حکمت ایرانی است که شعرش سرشار از مفاهیم قرآنی، آیات الهی و تعبیرهای حکمی و اخلاقی است. او از سویی حکمت و خرده و بینش و منش ناب ایرانی و اسلامی را زنده می‌کند و از سوی دیگر به زبان فارسی پویندگی و مانایی می‌بخشد.
تردیدی نیست که تبیین ابعاد شخصیت حکیم نظامی و آثار ماندگار او به انسان امروز و بازکاوی مؤلفه‌های جهانی هویت ایرانی ـ اسلامی در آثار او، نخستین گام در راه ادای دین به ساحت این شاعر بزرگ است که فقط از عهده شیفتگان و دلسپردگان تاریخ، فرهنگ و حکمت ایرانی ـ اسلامی برمی‌آید.
امروز وظیفه یکایک ماست تا از زبان فارسی به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه فرهنگی و یکی از مهم‌ترین عوامل هویت‌بخشی و اتحاد ملت ایران پاسداری کرده و هر یک به فراخور همتّ خویش، ظرفیت‌ها و توانایی‌های ذاتی این زبان را شناسایی کنیم.
کشوری که چنین پیشینه‌ ادبی غنی‌ای دارد، شایسته‌ است در هجوم الفاظ، اصطلاحات و فرهنگ بیگانه، هویت غنی خود را از گزند دگرگونی و تأثیرپذیری حفظ نماید.
در این میان رسالت نخبگان و فرهیختگان جامعه، خصوصاً مجامع علمی و دانشگاهی برای پایندگی و زایش این زبان شیرین و شورانگیز در تعامل با نیازها، شرایط و مقتضیات نوین علمی، اجتماعی و ارتباطیِ جامعه جهانی سنگین‌تر است و امید آن که منشأ دگرگونی‌های عظیمی در جامعه شود.
فرصت را مغتنم می‌دانم تا در این مجال، از دست‌اندرکاران ستاد بزرگداشت حکیم نظامی و همه عزیزانی که در بخش‌های مختلف این آیین نکوداشت، تلاش‌ و همت خویش را مصروف داشته‌اند، قدردانی کنیم و برای همگان آرزوی بهروزی و سعادت نمایم.
در آستانه بهار طبیعت و رمضان المبارک، هم‌زمانی بزرگداشت نیمه شعبان را با آیین بزرگداشت حکیم نظامی به فال نیک می‌گیرم و همدلی و هم‌زبانی تمامی پارسی‌گویان جهان را از خداوند بزرگ آرزومندم.

سید ابراهیم رئیسی
رئیس‌جمهوری اسلامی ایران

In a message to the closing ceremony of the second annual event marking Hakim Nizami commemoration week, Iranian President Ebrahim Raisi said:

 Hakim Nizami, the generative spring of Persian literature and wisdom

In the closing ceremony of the second anniversary of Hakim Nizami commemoration and the national day of commemoration of this Iranian poet, which was held in the evening of Sunday, March 12, 2023 at Vahdat Hall, Mohammad Mehdi Esmaili, Minister of Culture and Islamic Guidance read the message of President Seyyed Ebrahim Raisi.

The message reads:

In the name of God that the existence is made through Him

The rotation of universe and the calmness of earth are made through Him

 In Iran, on 12 March, Nizami Day was recognized for honoring Persian language as the second language of the Islamic world and the language of the civilization of Greater Iran and beyond that, it is the day for honoring a poet and the noble position of a great master of speech, who should be ranked among the great scholars of Persian literature.

Today as we are suffering from social ruptures, extremism and violence across the world, we need more than ever before to introduce such iconic figures as Hakim Nizami for unifying the people and inspiring in them the feeling of nationalism. Great personalities who have contributed significantly to Iran and the Iranian people with their great vision, rich insight, emotional experience and creativity and have always sought to strengthen convergence and unity.

Hakim Nizami is the generative spring of Iranian literature and wisdom, whose poetry abounds in Quranic concepts, divine verses, and moral interpretations. On the one hand, he revives Iranian-Islamic wisdom, insight, and pure tenets, and on the other hand, he revitalized Persian language.

There is no doubt that introducing the dimensions of Hakim Nizami’s personality and his lasting works to today’s people and re-examining the global components of Iranian-Islamic identity in his works is the first step towards paying homage to this great poet, which can only be accomplished by those who are interested in history, culture and Iranian-Islamic wisdom.

Today, it is our duty to preserve Persian language as the greatest cultural heritage and one of the most important components of Iranian national identity and unification and to identify the inherent capacities of this language.

As a country that boasts a rich literary history, it deserves to preserve its rich identity from the ravages of the influx of foreign words, terms and culture.

In the meantime, the intellectual elites and academia can play an important role in the revitalization and generation of this elegant language in interaction with the new scientific, social and communication needs, conditions and requirements of the world community which is hoped to be the source of huge social changes.

I seize the opportunity to express my gratitude to the efforts of Hakim Nizami Commemoration Headquarters and all those who contributed to the event and I wish them prosperity and happiness.

On the onset of the nature’s spring and the holy month of Ramadan, I take the coincidence of the 15^th of Sha’ban the auspicious birth anniversary of Hazrat Mahdi (AS), with the commemoration week of Hakim Nizami as a good omen, and I hope that this symmetry would enhance sympathy and understanding among all the Persian speakers worldwide.

Seyyed Ebrahim Raisi

President of the Islamic Republic of Iran