دمی بی‌خویشتن با خویشتن

تازه‌ترین کتاب دکتر میرجلال الدین کزازی با عنوان دمی بی‌خویشتن با خویشتن به نهانگرایی و رازآشنایی اختصاص دارد.

دکتر کزازی در مقدمه‌ای که بر این کتاب نوشته است این اثر را اینگونه معرفی می‌کند: کتابی که پیشاروی خوانندۀ گرامی است، شاید شگفت‌انگیزترین و هنگامه‌سازترین و چالش خیزترین کتابی باشد که من تاکنون نوشته‌ام. چالش و هنگامه و شگفتی در این کتاب، به زمینۀ آن باز می‌گردد که زمینه‌ای است رازآلود و مه آگین و کم شناخته؛ زمینه‌ای که آنچنان به ژرفی آزمودنی است که به روشنی، بازنمودی نمی‌تواند بود و آنچنان به نابی دریافتنی است که به آشکارگی، بازگفتنی نه. زمینۀ این کتاب جهان نهان است، یا به سخنی نغزتر: نهان جهان و آنچه بر آدمی می‌گذرد، در پیوند با این نهان و جهان.
از آن روی که نهان یا مینوی هرکس تنها ویژۀ اوست و در گونۀ خویش یگانه است، به ناچار، پیوند هرکس با مینو و نهان جهان پیوندی است دیگرسان و بی همانند.
دیدی فراخ و فراگیر و با نگاهی نیک کلان نگر، می‌توان پیوندها و آزمون‌ها دریافت‌هایی ویژه و دیگرسان و یگانه را که دریافتگران و آزمایندگان و پیوندندگان در رویارویی با جهان نهان و نهان جهان داشته‌اند، در گونه‌ها و رده‌هایی گنجانید و همانندی و همبستگی‌هایی در میان آنها یافت.
مؤلف در ادامه توضیحاتی دربارۀ محتوای کتاب می‌دهد و بیان می‌کند: دشواری و تنگنا، هنگامی بیش ژرفا می‌گیرد و آزارنده و بازدارنده می‌گردد که بدان بیندیشیم که شماری اندک از مردمان با جهان نهان پیوند می‌توانند داشت و بدان آزمون‌ها دست می‌توانند یازید و نهانی‌های جهان را، به یاری دریافت‌هایی دیگرسان و نابیوسان می‌توانند شناخت و سرانجام با شناخت جهان نهان، به نهان جهان راهی می‌توانند گشود. این شناسندگان بختیار و کامگار و اندک شمار را به دو گروه بخش می‌توانیم کرد: یکی کسانی که از توانی مادرزادی و خدادادی برخوردارند؛ توانی که آن را فراروی یا فراهنجار می نامند. گروه دیگر آنانند که در سایۀ رنج و تلاشی پیگیر و پایدار و نستوهانه، در یکی از دبستان‌های درویشی آیین‌های راز، شیوه‌ها و شگردهای شناختن جهان نهان و راه بردن به نهان جهان را آموخته‌اند و ورزیده‌اند. در این کتاب، من کمابیش تنها بدین گروه دوم پرداخته‌ام و اگر یادی از گروه نخستین آورده‌ام، در پیوند با این گروه بوده است.
دکتر کزازی سپس اظهار امیدواری کرده است کتاب دمی بی‌خویشتن با خویشتن، بتواند خوانندۀ شگفت زدۀ خرد آشفته را به درنگ و اندیشه وا دارد تا مگر راهی نو، در شناخت جهان و آشنایی با رازهای پرشمار نهفتۀ آن، فراروی وی بگشاید.
کزازی: میرجلال الدین، دمی بی خویشتن با خویشتن (گذر و نگری بر نهانگرایی و رازآشنایی)، تهران، معین، ۱۷۶ صفحه، ۱۳۹۳.
میراث مکتوب