شهید مطهری منظم می‌نوشت و بحث می‌کرد

مراسم بزرگداشت شهید مطهری و مقام معلم با سخنرانی دکتر مهدی محقق رئیس مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران دانشگاه مک گیل و جمعی از اندیشمندان روز گذشته (شنبه ۶ اردیبهشت ماه) در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

در ابتدای این مراسم یحیی طالبیان رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با اشاره به ارزش و تکریم روز معلم افزود: این روز یادآور ارزش و تکریم علم، دانش، معرفت و سواد در ایران و اسلام است.
در ادامه  دکتر محقق رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با بیان اینکه بیش از ۷۰ سال است که شهید مطهری را می‌شناسم، گفت: زمانی که مرحوم آیت‌الله بروجردی از مرحوم پدرم تقاضا کرد که به قم مشرف شده و یک دهه به منبر برود، پس از مدتی من نیز به پدرم ملحق شده و به علت آنکه ما اصالتاً خراسانی هستیم بیشترین طلاب خراسانی از مدرسه دارالشفاء و فیضیه پای منبر پدرم می‌آمدند.
وی افزود: همیشه می‌دیدم این طلاب به دور یکی از طلبه‌های مسن‌تر از خود به نام آقای مطهری جمع می‌شوند و مسائل و مشکلات خود را اعم از مادی و علمی با او در میان گذاشته و طلب مشورت و راهنمایی می‌کردند، این نخستین بار بود که من به خدمت شهید مطهری رسیدم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بعدها در فرصت‌های بیشتری با شهید مطهری حشر و نشر داشتم، شاید مدت ۲۰ سال بود که هفته‌ای یک بار در جلسه‌هایی که در مدرسه سپهسالار(مطهری امروز) ایشان را می‌دیدم و بعد از آن در دانشگاه تهران اغلب در جلسه شوراها و وزارت علوم با هم بودیم و مرحوم مطهری نماینده دانشکده الهیات بود.
*دیدار استاد ژاپنی با شهید مطهری
وی ادامه داد: در مدت آن بیست سالی که چهارشنبه‌ها خدمت مرحوم مطهری بودم، آقای راد نیز به دلیل آنکه فرهنگی بود، اغلب همکاران خود را به این جلسه ملحق می‌کردند و از میان افراد خود مدرسه نیز مرحوم راشد و مطهری در این نشست‌ها حضور می‌یافتند که مجموع ما ۲۰ نفر می‌شد؛ از افرادی که به صورت دائم و مرتب در این جلسات شرکت می‌کردند شهید مطهری بود، در این جلسات جمع جامعی از فقیه، فیلسوف، عارف و ریاضیدان شرکت می‌کردند که در حقیقت یک آکادمی محسوب می‌شد.
دکتر محقق ابراز کرد: در همین اوقات بود شهید مطهری از من خواست که اگر برخی از دانشمندان خارجی از تهران می‌گذرند یا در تهران هستند را با من آشنا کن که من چند تن از فیلسوفان بزرگ از جمله ایزوتسو، استاد ژاپنی را با ایشان آشنا کردم، پس از ملاقات با ایزوتسو، شهید مطهری علاقه‌مند بودند او را باز هم ببینند. طی چند جلسه‌ای که این استاد ژاپنی به مدرسه سپهسالار آمد با مرحوم مطهری و اساتید دیگر بحث‌های زیادی کردند و من پس از پایان یکی از جلسات از او پرسیدم، این نشست را چطور دیدی و او در پاسخ گفت: این جلسه که من را آوردی روحانی‌ترین فضایی بود که در عمر خود دیده بودم.
وی افزود: این سخن به دلیل بحث‌های طولانی بود که ایزوتسو با شهید مطهری داشت: ضمن اینکه این استاد ژاپنی مؤلف کتاب‌هایی همچون «انسان و خدا در قرآن» بود که با خواندن کتاب‌های او متوجه می‌شدی، دیدگاه‌هایش جای خرسندی و تامل دارد.
رئیس موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران دانشگاه مک گیل با بیان اینکه زمانی که شهید مطهری به مشهد می‌آمدند، در جلساتی که تعدادی از اندیشمندان در مسجد گوهرشاد برگزار می‌کردند، حضور می‌یافت، گفت: من ارتباط نزدیکی با شهید مطهری داشتم و به دلیل آنکه خانه مرحوم نزدیک منزل ما بود، گاه شهید را به منزلش می رساندم، جلساتی که هر هفته چهارشنبه‌ها به مدت بیست سال برگزار می‌شد از سال ۱۳۳۷ شروع و تا سال ۱۳۵۷ که انقلاب شد ادامه یافت.
وی ادامه داد: اما با وقوع انقلاب جلسات تا حدودی بهم خورد، از طرفی دیگر آیت‌الله امامی کاشانی شنیده بودند که ما در مدرسه سپهسالار مجلس علمی داشتیم و پس از شنیدن این موضوع گله کردند و گفتند: مگر ما اهل علم نیستیم و شما چرا این جلسات را تعطیل کردید، همچنین خبر برگزاری این مجالس علمی به گوش آیت‌الله خامنه‌ای که در آن زمان امام جمعه تهران بودند رسید و ایشان نیز از برگزاری چنین مجالسی اظهار خرسندی کردند و از اینکه به دلیل داشتن منصب دولتی فرصت حضور در چنین محافلی را نداشتند اظهار تأسف کردند.
*بهترین روزهای زندگی شهید مطهری به روایت همسرش
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی بیان کرد: همچنین پیش از این مجالس، سال ۱۳۳۰ که شهید مطهری به تهران هجرت کرده بود، به دلیل مشکلات مادی زندگی سختی داشت و هنوز به شهرت نرسیده بود، تنها کمکی که من توانستم به ایشان کنم این بود که شاگردی پیدا کردم و شهید مطهری ساعت ۲ بعداز ظهر به بعد در مسجد موید می‌آمدند و به او (آقای انوار) شرح منظومه تدریس می‌کردند؛ از سوی دیگر شهید مطهری تازه ازدواج کرده بود و مرحوم پدرم خانه قدیمی داشت که دو اتاق خالی در آن بود که هیچ کس در دو اتاق زندگی نمی‌کرد اینجا بود که به مرحوم مطهری پیشنهاد دادم دو اتاق در منزل پدرم هست، اگر بخواهی می‌توانی در آنجا زندگی کنی. ایشان در پاسخ گفت: من از خدایم است که به استادم شیخ عباسعلی محقق (پدر من) ملحق شوم.
وی افزود: این طور شد که شهید مطهری دو سال در منزل ما سکنی داشت و بعدها همسر ایشان از این دو سال به بهترین روزهای زندگی خود یاد کرد، چرا که شهید مطهری در طی همین مدت کتاب‌های بسیاری را نوشت و به جامعه جوان کشور در مقابله با مکتب‌های فکری الحادی، لائیک و فرقه‌ای که در آن زمان وجود داشت و ما گمان می‌کردیم تنها دو فرقه در کشور وجود دارد، عرضه کرد.
دکتر محقق ابراز داشت: در همان زمان شهید مطهری چندین بار از من خواست تا یادداشت‌های او را نگاه کنم، با دیدن یادداشت‌های بسیار مرتب و منظم که کلمات کلیدی قرآن را گرفته و الفبایی کرده و برای هر یک تقسیمات و شعب خاصی انجام داده بود متوجه شدم این ذهن، ذهن علمی است که من پیش از این آن را در شهید بهشتی دیده بودم.
وی تأکید کرد: شهید مطهری سهم بزرگی در موقعیت بخشی به جوان‌های آن زمان داشت و در کنار آن در کسوت استادی نقش خود را به نحو احسن انجام می داد، آخرین برخوردی که با شهید مطهری داشتم این بود که ایشان به من تلفن کرد و گفت: شنیده‌ام کتاب قبسات میرداماد را چاپ کرده‌اید، گفتم: بله! حتی مقدمه انگلیسی هم این کتاب دارد، گفت: من این کتاب را ندیده‌ام، من هم گفتم یک نسخه از آن را برای شما می‌فرستم و از منشی‌ام خواستم این کار را انجام دهد، اما همان شب منشی‌ام با من تماس گرفت و گفت ایشان شهید شده‌اند.
این استاد دانشگاه بخش دیگری از سخنانش را به دلایل ارتقاء و انحطاط علم در ایران اختصاص داد و گفت: باید دلایل انحطاط علمی در ایران بررسی شود، اینکه چرا در زمانی که اروپایی‌ها با استفاده از کتاب‌های ابن هیثم و سایر دانشمندان اسلامی تلسکوپ، عینک و … می‌ساختند ما دانشمندان خود را تکفیر می‌کردیم!
وی ادامه داد: در حالی که در غرب کوپرنیک و کپلر به دنبال کشف اجرام آسمانی بودند، ما سه رصدخانه بی‌نظیر در مراغه، سمرقند و استانبول داشتیم که به دست خود مسلمان‌ها ویران شد و حتی یک آجر از آن باقی نماند! باید دلایل و چرایی این موضوع که امثال ابن‌سینا و فارابی ننگ عالم به شمار می‌رفتند از دل تاریخ بررسی شود.
دکتر محقق در این باره توضیح داد: یکی از دلایلی که عرب‌ها این شخصیت‌ها را تکفیر می‌کردند این است که آن‌ها اصلاً چنین افرادی را در تاریخشان ندارند، در حالی که در ابوظبی ۳۰ جلد کتاب «ابن‌نفیس» ــ  طبیب نامدار سده ۷ هجری ــ به چاپ می‌رسد ما در چاپ کتاب‌هایمان به دلیل گرانی کاغذ مشکل داریم که امیدوارم این مسایل حل شود.
وی همچنین با اشاره به مراسم تجلیل از احمد پاکتچی در این نشست اظهار داشت: ایشان مایه افتخار ماست و مقالات و کتاب‌های ایشان در دائره‌المعارف اسلامی را مشاهده کرده‌ام، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در تقدیر از ایشان از ما سبقت گرفت و البته ما نیز در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی از این دکتر پاکتچی تقدیر خواهیم کرد.
*تجلیل از دکتر مهدی محقق و احمد پاکتچی
در پایان این مراسم که با حضور استادان، اعضای هیأت علمی و پژوهشگران از دکتر  مهدی محقق و احمد پاکتچی تجلیل و قدردانی به عمل آمد.
احمد پاکتچی دین‌شناس و زبان‌شناس ایرانی، عضو شورای عالی علمی مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) و مدیر کنونی گروه نشانه‌شناسی هنر در فرهنگستان هنر است و ریاست حلقه نشانه‌شناسی تهران را بر عهده دارد.