همایش بازشناسی اندیشه‌های قرآنی استاد مرحوم آیت‌الله محمد واعظ‌زاده‌ خراسانی از سلسله نشست‌های «تفسیر و تفسیرنگاری» با سخنرانی دکتر حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، روز پنجشنبه ۳۰ آذر ماه ۱۳۹۶ در سالن همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی خراسان‌رضوی برگزار شد.

چکیده‌ای از سخنرانی ایشان بدین شرح است:
امیدوارم خداوند روح مرحوم آیت‌الله واعظ زاده خراسانی را با اولیاء و علما محشور فرماید.
در زندگی ایشان از منظر اینجانب دو واقعه مهم وجود دارد که قابل تحلیل است اول کنگره بزرگی که به مدت پنج روز از ۲۸ اسفند ۱۳۴۸ تا سوم فروردین ۱۳۴۹ در باب شیخ طوسی صاحب تفسیر التبیان، برگزار نمودند. دکتر مهدی محقق در باب این کنگره می‌فرمود از نظر کمیّت و کیفیت این کنگره نسبت به تمامی کنگره‌هایی که تا آن زمان شرکت کرده بودم بی‌نظیر بود. این‌که ایشان در باب مرحوم طوسی چنین کنگره‌ای برگزار نمایند، خود بیانگر مسئله‌ای در باب خراسان است که عرض می‌کنم و دوم تلاش ایشان برای تشکیل مجمع تقریب مذاهب اسلامی. چون ایشان بودند که در سال ۱۳۶۹ پیشنهاد تشکیل چنین سازمانی را به رهبر انقلاب می‌دهند و با استقبال ایشان، نهایت به شکل‌گیری مجمع تقریب می‌انجامد. از این دو مسئله می‌خواهم نتیجه‌ای بگیرم و آن این‌که پسوند خراسانی را در انتهای نام آیت‌الله واعظ زاده باید جدی گرفت. خراسان نقش بسیار بزرگی در فرهنگ و تمدن ایران زمین دارد. از این خراسان علاوه بر شیخ طوسی، خواجه نصیرالدین طوسی نیز ظهور کرده است، مردی بزرگ و متکلمی عالیقدر که نقش فرهنگی، سیاسی، کلامی و فلسفی او در تاریخ ایران و به ویژه اندیشه شیعی بی‌نظیر است. مردی که به تعبیر دکتر دینانی، فیلسوف گفتگو است. حال این ویژگی را شما اضافه کنید بر شوق آیت‌الله واعظ زاده در تشکیل مجمع تقریب که این هم محل و محملی برای گفتگوست لکن گفتگوی میان مذاهب اسلامی.
چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟ این‌که یکی از خصوصیات مکتب خراسان تمایل به گفتگوست. میل به مباحثه و اندیشه‌ورزی است در بستر دیالوگ فرهنگی. من یکی از علل این ویژگی را همین جغرافیای خراسان می‌دانم زیرا در مرکز آن هشتمین امام شیعیان مدفون است. مشهدالرضا محل زیست و شهادت امامی از امامان شیعه است که در دربار مأمون بر گفتگوی با متفکّران ادیان دیگر پرداخت. عیون اخبارالرضا را ببینید، بخش مهمی از آن بیان گفتگوهای بسیار عمیق و جذاب حضرت رضا (ع) است با متفکّران زرتشتی، یهودی، مسیحی، صائبی و…
کدام یک از امامان ما فرصت و مجال چنین گفتگوهایی داشتند؟ معتقدم پایه‌گذاری سنّت گفتگو توسط حضرت رضا (ع) در خراسان بزرگ، مبنای گفتگومندی خراسان شد و از دل آن شیخ طوسی‌ها و خواجه‌نصیرالدین‌ها ظهور کردند. معتقدم مرحوم واعظ زاده در عین تحصیلات عالی، نفس کشیده در چنین قلمرو و جغرافیایی است. ما معتقدیم جغرافیا گرچه یک صورت فیزیکی است اما با معنا و متافیزیک ارتباط دارد. ما به جدایی مطلق ساختار از معنا قائل نیستیم بنابراین علاوه بر وجوه معنوی به وجوه مادی و ساختاری نیز توجه داریم. دقیقاً از همین رو خراسان به عنوان قالب ظهور معنا با حقیقت معنا ارتباط دارد. مرحوم آیت‌الله واعظ زاده فرزند معنوی تعالیم شیعه و در عین حال خراسان بزرگ است.