معاون اجرایی دانشگاه محقق اردبیلی گفت: کنگره ملی ‘قزلباشان در ایران و آناتولی’ ششم و هفتم مردادماه سال ۱۳۹۵ همزمان با هفته اردبیل در دانشگاه محقق اردبیلی برگزار می‌شود.

دکتر احمد یوسفیان دارانی روز چهارشنبه در جلسه هماهنگی دانشگاه‌ها و نهادهای فرهنگی برای برگزاری این کنگره ملی با بیان اینکه زمان ارسال چکیده مقالات برای این کنگره تا اول خرداد و زمان اعلام پذیرش چکیده نیز پنجم خرداد ماه سال جاری تعیین شده افزود: زمان ارسال کامل مقاله ها نیز تا ۳۰ خرداد و اعلام زمان پذیرش کامل مقالات نیز ۱۵ تیرماه است.
او از تشکیل کمیته‌های اجرایی و علمی و زیربخش‌های آن خبر داد و گفت: وب سایت کنگره ایجاد شده و با مذاکرات انجام شده با پایگاه ISC ، این کنگره توسط پایگاه ISC حمایت خواهد شد.
به گفته او، دانشگاه محقق اردبیلی برنامه‌هایی را برای برگزاری این کنگره ملی انجام داده و انتظار می‌رود دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی استان این دانشگاه را در برگزاری هر چه مطلوب کنگره یاری کنند.
به گزارش ایرنا از روابط عمومی دانشگاه محقق اردبیلی ، یعسوب اصغری رییس دفتر توسعه فرهنگی آذربایجان دانشگاه محقق اردبیلی نیز در این جلسه با بیان اینکه فرهنگ آذربایجان دغدغه اصلی امام جمعه اردبیل، دانشگاهیان و فرهنگیان است گفت: از ۱.۵ سال گذشته دفتر توسعه فرهنگی آذربایجان در دانشگاه محقق اردبیلی تشکیل شد.
وی برگزاری همایش‌های صفویه شناسی، عثمانی شناسی و شب شعر را از جمله مهمترین برنامه برگزار شده توسط این دفتر ذکر کرد.
اصغری با بیان اینکه خاستگاه صفویه آذربایجان و اردبیل است ولی متاسفانه تاکنون در این زمینه آنطور که باید کار نشده و نادیده گرفته شده اظهار کرد: اولین اقدام برای معرفی ملی بحث قزلباشان است که در قدم اول احیای کلاه قزلباشی در دستور کار قرار گرفته شده و تلاشمی شود در روز برگزاری کنگره از این کلاه رونمایی شود.
رییس دفتر توسعه فرهنگی آذربایجان دانشگاه محقق اردبیلی برگزاری چنین کنگره‌ها و همایش‌هایی را ضروری دانست و خواستار مشارکت نهادهای فرهنگی در برگزاری مطلوب این کنگره شد.
دکتر سجاد حسینی دبیر علمی این کنگره نیز با بیان اینکه هدف از برگزاری این کنگره جلوگیری از مصادره تاریخی قزلباشی است گفت: قزلباشان مختص ایران و اردبیل هستند.
وی همچنین با اشاره به محورهای برگزاری این کنگره افزود: قزلباشان و هویت، قزلباشان و صفویه، قزلباشان و تاریخ نگاری، قزلباشان و عثمانی و نقش قزلباشان در حکومت‌های بعد از صفویه پنج محور مهم برگزاری این کنگره هستند.
قزلباش مجموعه‌‌ای از ایل‌های شمال‌ باختری فلات ایران (در خاور ترکیه امروزی) که پیرو طریقت صفوی بودند و شاه اسماعیل یکم به یاری آنها سلسله صفوی را پس از براندازی سلسله آق‌ قویونلوها بنیانگذاری کرد.
بخشی از نیروهای ویژه ارتش در زمان صفویان که به جانبازی برای سران این سلسله مشهور بودند‌، قزلباش می‌گفتند.
لغت قزلباش از دو واژه ترکی آذربایجانی قزل به معنی زرین و سرخ و باش به معنی سر تشکیل شده، وجه تسمیه آن مربوط می‌شود به کلاه سرخی که پیروان این طریقت به سر داشتند و توسط شیخ حیدر پدر شاه اسماعیل اول برای صوفیان مرید ابداع شده بود.